Definitie van aspect ratio
De “aspect ratio” (beeldverhouding) van een foto of video beschrijft de verhouding tussen de breedte en de hoogte. Het wordt vaak uitgedrukt in twee getallen, zoals 4:3, 16:9 of 3:2. Als voorbeeld: een aspect ratio van 16:9 betekent dat voor elke 16 eenheden in breedte, er 9 eenheden in hoogte zijn. Wil je een aspect ratio berekenen? Dan moet je op de volgende dingen letten:
- Breedte en hoogte: Meet eerst de breedte en de hoogte van het beeld of scherm
- Zoek de grootste gemene deler (GGD): Om de beeldverhouding te vereenvoudigen, moet je de grootste gemene deler (GGD) van de twee metingen (breedte en hoogte) vinden.
- Deel beide getallen: Deel zowel de breedte als de hoogte door hun GGD. Hiermee verkrijg je de vereenvoudigde verhouding.
- Schrijf de verhouding op: Noteer de vereenvoudigde breedte en hoogte als een verhouding, gescheiden door een dubbele punt.
Voorbeeld:
- Stel dat je een afbeelding hebt van 1920 pixels breed en 1080 pixels hoog
- De breedte is 1920 en de hoogte is 1080.
- De GGD van 1920 en 1080 is 120.
- Deel 1920 door 120, wat 16 oplevert. Deel 1080 door 120, wat 9 oplevert.
- De beeldverhouding is dus 16:9.
In de praktijk zijn veel aspect ratio’s zo gebruikelijk dat je ze na verloop van tijd herkent zonder ze te berekenen. Maar als je ooit geconfronteerd wordt met een uniek formaat, kan het nuttig zijn om deze stappen te volgen om de aspect ratio te bepalen.
Aspect ratio gebruiken
- Kiezen op basis van het medium: Je zou het aspect ratio moeten kiezen op basis van waar je je foto's of video's gaat vertonen. Voor traditionele televisie-uitzendingen was 4:3 de norm, terwijl moderne HDTV's en online video's vaak de 16:9-verhouding gebruiken. Veel digitale camera's gebruiken 3:2 voor foto's, wat overeenkomt met het aspect ratio van 35mm film
- Kiezen voor esthetiek: De keuze van het aspect ratio kan ook beïnvloeden hoe een beeld of video aanvoelt. Een bredere beeldverhouding zoals 16:9 of zelfs 2.35:1 (cinemascope) kan een cinematisch gevoel geven, terwijl vierkante formaten (1:1) populair zijn geworden op sociale mediaplatforms zoals Instagram. Een weids landschap kan er beter uitzien in 16:9, terwijl een portretfoto misschien beter past in 3:2 of 4:3.
- Bijsnijden in postproductie: Veel fotografen schieten met een ruimere beeldverhouding en kiezen ervoor om later bij te snijden om hun gewenste aspect ratio te bereiken. Dit biedt flexibiliteit in compositie en framing tijdens de nabewerking.
Belangrijke aspect ratio’s
De beeldverhouding van een foto of video bepaalt hoe de visuele inhoud wordt gepresenteerd en kan de perceptie en emotionele respons van een kijker aanzienlijk beïnvloeden. De 1:1 (vierkante) beeldverhouding is vooral in trek bij sociale media zoals Instagram, waar het uitblinkt in het vastleggen van portretten en close-ups die de aandacht willen grijpen. Hoewel minder gebruikelijk in de videografie, dient het specifieke artistieke keuzes. 4:3 was ooit de ruggengraat van televisie-uitzendingen en is nog steeds prominent aanwezig in compactcamera’s en op apparaten zoals de iPad. 3:2 daarentegen is het vlaggenschip voor DSLR-fotografie, waarbij de beeldverhouding afkomstig is van de 35mm film en een veelzijdigheid biedt die zowel landschappen als portretten ten goede komt.
De beeldverhouding 16:9 heeft de moderne televisie- en online video wereld veroverd, terwijl het ook een favoriete keuze is voor het vastleggen van panoramafoto’s. 16:10 is wat minder conventioneel in de wereld van fotografie maar heeft een plekje gevonden in computer- en laptop displays. Voor de echte bioscoopervaring wenden filmmakers zich tot 2.35:1 of 2.40:1, ook bekend als Cinemascope of Anamorfisch, waardoor een onmiskenbaar breed en cinematografisch gevoel ontstaat dat zelden zijn weg vindt naar conventionele fotografie.
Tenslotte is er 9:16, een beeldverhouding die op dit moment misschien niet veel betekent voor traditionele fotografen, maar die een steeds grotere rol speelt in de wereld van verticale video’s, gedreven door platforms als Instagram Stories en TikTok. Elk van deze beeldverhoudingen heeft zijn eigen unieke charme en functie, en het kiezen van de juiste kan een wereld van verschil maken in hoe je visuele verhaal wordt verteld.
Wat is beter 16:9 of 4:3?
Er is niet echt een ‘beter’ tussen 16:9 en 4:3; het hangt allemaal af van het beoogde gebruik en de esthetiek. De 16:9-verhouding, vaak breedbeeld genoemd, is de standaard voor moderne televisies en de meeste online video-platforms. Het biedt een breder en meer cinematografisch beeld. De 4:3-verhouding, aan de andere kant, was de vorige televisienorm en wordt nu vaak geassocieerd met oudere programma’s of een retro esthetiek.
